PL EN
Z WARSZTATÓW BADAWCZYCH
Stosunki pracy w małych i średnich prywatnych przedsiębiorstwach (MŚP) w Polsce
 
 
Więcej
Ukryj
1
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
 
 
Data publikacji: 28-05-2020
 
 
Autor do korespondencji
Jan Czarzasty   

Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, al. Niepodległości 162, 02–554 Warszawa; adres elektroniczny autora: jczarz@sgh.waw.pl
 
 
Problemy Polityki Społecznej 2014;26:135-153
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) stanowią trzon sektora przedsiębiorstw w Polsce, zarówno pod względem liczebności, jak i udziału w strukturze zatrudnienia. Problematyka stosunków pracy w tym obszarze jest jednak stosunkowo słabo zbadana. W artykule podjęta jest próba scharakteryzowania tych szczególnego rodzaju stosunków społecznych przez odwołanie się do wyników badania sondażowego „Przedsiębiorcy 2011”, analizowanych w kontekście wiedzy zastanej, pochodzącej z literatury przedmiotu oraz opracowań statystycznych. Autor ustalił, że stosunki pracy w polskich MŚP pozostają dalece pluralistyczne, przedsiębiorcy wykazują silny indywidualizm – co przekłada się na niski potencjał samoorganizacji środowiska – i inklinacje paternalistyczne, a dominującym stylem kierowania jest autokracja. Środowisko wykazuje niski poziom kapitału społecznego, czego konsekwencją jest ograniczona zdolność i wola do tworzenia sieci współpracy przedsiębiorstw. Wysoki, choć nie skrajnie, jest poziom niechęci przedsiębiorców do zorganizowanej reprezentacji pracowniczej, szczególnie związków zawodowych. Obecność zorganizowanej reprezentacji pracowniczej w przedsiębiorstwach jest śladowa. Zainteresowanie instytucjami dialogu społecznego przedsiębiorców sektora MŚP i stan jego wiedzy na temat są umiarkowane. Nowym zjawiskiem wydaje się być zwrot ‘etatystyczno-egalitarny’, jaki wyłania się z analizy danych ze źródeł pierwotnych (badania „Przedsiębiorcy 2011”), co oznacza, że przedsiębiorcy sektora MŚP oczekują silniejszego niż ma to miejsce obecnie zaangażowania państwa w procesy gospodarcze, okazują rezerwę kapitałowi zagranicznemu oraz popierają niektóre rozwiązania charakterystyczne dla państwa opiekuńczego.
 
REFERENCJE (28)
1.
Aktywność ekonomiczna ludności Polski w latach 2010–2012 (2013), Warszawa, Główny Urząd Statystyczny.
 
2.
Badanie firm rodzinnych (2009), raport z badań, Warszawa, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.
 
3.
Działalność przedsiębiorstw niefinansowych w 2012 r. (2013), Warszawa, Główny Urząd Statystyczny.
 
4.
Federowicz M., Kozek W., Morawski W. (1995), Stosunki przemysłowe w Polsce: studium czterech przypadków, Warszawa, Instytut Socjologii UW.
 
5.
Gardawski J. (2001), Powracająca klasa. Sektor prywatny w III Rzeczypospolitej, Warszawa, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
 
6.
Gardawski J. (red.) (2009), Polacy pracujący a kryzys fordyzmu, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Scholar.
 
7.
Gardawski J. (2009), Świadomość ekonomiczna Polaków pracujących, w: J. Gardawski (red.), Polacy pracujący a kryzys fordyzmu, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Scholar.
 
8.
Gardawski J. i in. (2009), Wstęp. Omówienie wyników badań, w: J. Gardawski (red.), Polacy pracujący a kryzys fordyzmu, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Scholar.
 
9.
Gardawski J. (red.) (2013), Rzemieślnicy i biznesmeni. Właściciele małych i średnich przedsiębiorstw, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Scholar.
 
10.
Greiner L. (1972), Evolution and Revolution as Organizations Grow, „Harvard Business Review”, nr 50, s. 37–46.
 
11.
House R.J. i in. (2004), Culture, Leadership and Organizations. The GLOBE Study of 62 Societies, Thousand Oaks–London–New Delhi, Sage.
 
12.
Hryniewicz J.T. (2004), Polityczny i kulturowy kontekst rozwoju gospodarczego, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Scholar.
 
13.
Hryniewicz J.T. (2007), Stosunki pracy w polskich organizacjach, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Scholar.
 
14.
Król H., Ludwiczyński A. (2007), Zarządzanie kapitałem ludzkim a konkurencyjność małych i średnich przedsiębiorstw, „Zarządzanie Zasobami Ludzkimi”, nr 3–4.
 
15.
Leszczewska K. (2009), Kształtowanie funkcji personalnej w przedsiębiorstwach sektora MŚP, w: M.W. Staniewski, P. Szczepankowski (red.), Zarządzanie w nowej gospodarce. Klasyka i nowoczesność, Warszawa, Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Warszawie.
 
16.
Nawojczyk M. (1998), Wyjątek czy egzemplifikacja? Stosunki pracy w średniej firmie prywatnej, w: W. Kozek, J. Kulpińska (red.), Zbiorowe stosunki pracy w Polsce. Obraz zmian, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Scholar.
 
17.
Nowak S. (1979), System wartości społeczeństwa polskiego, „Studia Socjologiczne”, nr 4 (75).
 
18.
Rainnie A. (1989), Industrial Relations in Small Firms: Small Isn’t Beautiful, London, Routledge.
 
19.
Raport o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce w latach 2011–2012 (2013), Warszawa, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.
 
20.
Roguska B. (2004), Właściciel, pracodawca, obywatel – rekonstrukcja wizerunku prywatnego przedsiębiorcy, w: L. Kolarska-Bobińska (red.), Świadomość ekonomiczna społeczeństwa i wizerunek biznesu, Warszawa, Instytut Spraw Publicznych.
 
21.
SBA Fact Sheet – Poland (2013), European Commission.
 
22.
Sitko-Lutek A. (2005), Kultura organizacyjna okresu transformacji, „Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstwa”, nr 12.
 
23.
Sitko-Lutek A. (2008), Kultura organizacyjna polskich przedsiębiorstw w świetle badań, „Zarządzanie Zasobami Ludzkimi”, nr 6.
 
24.
SMEs in the crisis: Employment, industrial relations and local partnership (2011), Dublin, European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions.
 
25.
„Transfer. European Review of Labour and Research” (2007), nr 1 (numer tematyczny).
 
26.
Voss E. (2009), Cooperation between SMEs and trade unions in Europe on common economic and social concerns, Hamburg, ETUC – UEAPME.
 
27.
Wolniak R. (2011), Czynniki kulturowe w polskich organizacjach, „Przegląd Organizacji”, nr 9.
 
28.
Żakowska M. (2007), Kultura organizacyjna polskiego biznesu według kryteriów zaprogramowania kulturowego Geerta Hofstede, w: J. Mucha, M. Nawojczyk, G. Woroniecka (red.), Kultura i gospodarka. Ku antropologii życia gospodarczego we współczesnej Polsce, Tychy, Śląskie Wydawnictwa Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania i Nauk Społecznych im. ks. Emila Szramka.
 
ISSN:1640-1808
Journals System - logo
Scroll to top