PL EN
Elderly care and its contexts. Example of Poland and Albania
 
More details
Hide details
1
Institute of Management and Social Affairs, University of the National Education Commission, Krakow, Poland
 
2
Department of Political Science Faculty of Political Science and Law, Aleksander Moisiu University of Durres, Albania
 
These authors had equal contribution to this work
 
 
Submission date: 2023-06-25
 
 
Final revision date: 2023-09-29
 
 
Acceptance date: 2023-10-05
 
 
Online publication date: 2024-02-19
 
 
Publication date: 2024-02-19
 
 
Corresponding author
Beata Ziębińska   

Institute of Management and Social Affairs, University of the National Education Commission, Podchorążych 2, 30-084, Kraków, Polska
 
 
Problemy Polityki Społecznej 2024;66(3):1-23
 
KEYWORDS
TOPICS
ABSTRACT
The article presents a comparative development and current state of care for the elderly in Poland and Albania, as well as some of its determinants. These countries were selected for analysis both because of their post-socialist welfare state tradition and because of the similarly strong familization of care. The text discusses both the health and socio-economic situation of the elderly population and demographic trends affecting care (based on Eurostat, WHO, national statistics) as well as the panorama of the current care system created by the state and/or the private and non-governmental sector. Based on the analyses, several conclusions were presented. The high level of internal and international migration (especially in Albania) disrupts the model of family care for seniors, especially in some regions of these countries. The countries studied vary in the types of chronic diseases older people suffer from, which should influence the type of care provided. The scale of social services provided in both countries is far from sufficient, but based on numerical data it can be concluded that in Poland support, both institutional and environmental, is much more widely available. In Albania, the main provider of formal services is the private sector, and in Poland, there is a move towards a multi-sector model, increasingly entrusting the running of institutions, day care centers and care services to non-public entities and the civic sector (volunteering, neighbors). The directions of care policy in both countries are similar, consistent with those set by the EU, and aim at deinstitutionalization and multi-sectoralization.
 
REFERENCES (74)
1.
BAZiW. (2023). Opieka długoterminowa. https://basiw.mz.gov.pl/mapy-i....
 
2.
Comon European Guide. (2012). https://deinstitutionalisation....
 
3.
Bakalarczyk, R., Jurek, Ł. (2021). Warszawa. Rys historyczny i doświadczenia deinstytucjonalzacji w wybranych krajach. Błędowski, P. In: P. Błędowski (eds.) Deinstytucjonalizacja opieki długoterminowej w Polsce cele i wyzwania. Raport. (17-24).OCI.
 
4.
Błędowski, P. Maciejarz, M.(2013). Rozwój opieki długoterminowej. Stan i rekomendacje., Nowiny Lekarskie 1(82). 913-931.
 
5.
Conkova, N., Vullnetari, J., King, R. and Fokkema, T. (2019). Left Like Stones in the Middle of.
 
6.
the Road: Narratives of Ageing Alone and Coping Strategies in Rural Albania and Bulgaria, Journal of Gerontology: Social Sciences. 8 (74).
 
7.
Dhembo, E., Akesson, B. & Cheyne-Hazineh, L. (2020) Social work education in Albania: a developing landscape of challenges and opportunities, European Journal of Social Work, 23:5, 862-875, DOI: 10.1080/13691457.2019.1681365.
 
8.
Druga, E. (2021). Bremen. The Health Care System in Albania Social Policy Countries. In. A. Schidt (eds.) CRC 1342 Social Policy Country Briefs, 8 CRC 1342. 3-12. 10.26092/elib/802.
 
9.
Druga, E. (2022). World Bank Intervention and Introduction of Social Health Insurance in Albania. In. F. Nullmeier, D. G. de Reuferls &H. Obinger (eds). International Impacts on Social Policy. Short Histories in Global Perspective. (225-237). Palgrave Macmilan.
 
10.
Dziechciarz, M., Guty, E., Wojtowicz A. & others., (2012). Zapotrzebowanie na opiekę długoterminową wśród starszych mieszkańców wsi. Nowiny Lekarskie. 81(1). 26–30.
 
11.
Eurostat.(2023a). Population change - Demographic balance. https://ec.europa.eu/eurostat/....
 
12.
Eurostat. (2023b). Distribution of households by household type EU-SILC survey in 2021 year.https://ec.europa.eu/eurostat/....
 
13.
Eurostat.(2023c). Crude divorce rate. https://ec.europa.eu/eurostat/....
 
14.
Eurostat. (2023d). Health status. https://ec.europa.eu/eurostat/....
 
15.
Eurostat. (2023e). Persons at risk of poverty or social exclusion at 60 and over https://ec.europa.eu/eurostat/....
 
16.
Eurostat. (2023f). Self-reported unmet needs for medical examination by sex, age, main reason declared and educational attainment level – 65 and over https://ec.europa.eu/eurostat/....
 
17.
Fridrich Ebert Foundation. (2014). Përkujdesja ndaj Moshës së tretë (Long term care for elderly).
 
19.
Furmańska-Maruszak, Wójtewicz, A. (2016). Kierunki rozwoju usług opieki długoterminowej w Polsce. Studia Oeconomica Posnaniensia. 4(9). 28–42. DOI: 10.18559/SOEP.2016.9.2.
 
20.
Giddens. A. (2008). Socjologia, Warszawa, PWN.
 
21.
Golinowska, S., Sowa A., (2013). The Developmnent of Long Term Care in post - Socilaist Members States of the EU, Case Network, Studies and Analisis, 541, 1-50.
 
22.
Grewiński, M. (2021). Usługi społecznewe współczesnej polityce społecznej. Przegląd problemów i wizja przyszłości, Warszawa, Dom Wydawniczy Elipsa.
 
23.
GUS. (2014). Sytuacja demograficzna osób starszych i konsekwencje starzenia się ludności Polski w świetle prognozy 2014–2050. file:///C:/Users/XxX/Downloads/ludnosc_w_starszym_wieku.pdf.
 
24.
GUS. (2016). Ludność w wieku 60+. Struktura demograficzna i zdrowie. Notatka GUS przygotowana na posiedzenie Sejmowej Komisji Polityki Senioralnej dotyczące „Informacji Ministra Zdrowia na temat wpływu zmian demograficznych i starzenia się społeczeństwa na organizację systemu ochrony zdrowia i Narodowy Program Zdrowia” (w dniu 19.02.2016 r.); http://stat.gov.pl/obszary-tem...- struktura-demograficzna-i-zdrowie,24,1.html.
 
25.
GUS. (2021). Stan zdrowia ludności Polski w 2019 r., Zakład Wydawnictw Statystycznych, https://stat.gov.pl/obszary-te....
 
26.
GUS. (2023) Bank Danych Lokalnych. https://bdl.stat.gov.pl/bdl/da....
 
27.
Halman, L., Reeskens, T., Sieben, I., van Zundert. M. (2022). Tilburg. Atlas of European Values. Open Press TiU, Tilburg University. DOI: 10.26116/6p8v-tt12.
 
28.
Łuczak, P. (2016). Publiczne i prywatne finansowanie opieki długoterminowej w Republice Czeskiej. Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje,33, 33-51.
 
29.
ILO. (2021). Challenges in long-term care for the elderly in Albania, https://www.ilo.org/wcmsp5/gro....
 
30.
ILO. (2022). Albania faces a growing need of long-term care for its elderly population. https://www.ilo.org/budapest/w....
 
31.
ILO. (2023). Long term care for the elderly in Albania, Challenges and Key Policy issues, Budapest, https://www.ilo.org/wcmsp5/gro....
 
32.
IMF. (2022). World Economic Outlook Database, April 2022.
 
33.
INSTAT (Institute of Statistics in Albania) (2023), Projektimi i popullatës (Projection of the population) 2019-2031. https://www.instat.gov.al/en/t....
 
34.
Jorgoni, E. (2020). Albania: first national policy document on ageing, ESPN Flash Report 2020/47, European.
 
35.
Social Policy Network (ESPN), Brussels: European Commission.
 
36.
Kilian, J., Ćwirlej-Sozańska, A., Wiśniowska-Szurlej, A., Wilmowska-Pietruszyńska, A. (2018). System długoterminowej opieki domowej nad osobami starszymi w Polsce i wybranych krajach europejskich. Niepełnosprawność – zagadnienia, problemy, rozwiązania. IV (29), 113-131. http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/....
 
37.
Krzyszkowski, J. (2018). Deinstytucjonalizacja usług dla seniorów jako element polityki senioralnej. Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje, 42 (3), 37-52.
 
38.
Kujawska-Danecka, H. Mossakowska, M., Gryglewska, B., Wizner, B., Hajduk, A., Wierzba, K., Jagiełło, K., Grodzicki. (2021). Identyfikacja osób do Całościowej Oceny Geriatrycznej (wyniki skali VES-13). In: Błędowski, P. and others. (eds.). Badanie poszczególnych obszarów stanu zdrowia osób starszych, w tym jakości życia związanej ze zdrowiem. Gdański Uniwersytet Medyczny, s. 165–181.
 
39.
Ministerstwo Zdrowia. (2018). Stan faktyczny i perspektywy rozwoju opieki długoterminowej w Polsce. https://oipip.opole.pl/wp-cont....
 
40.
Ministre e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale. (2019). Plani Kombetar I Veprimit për Moshën e Tretë (National and Action Plan for Elderly (2020-2024).
 
42.
Ministre e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale. (2020). Review of Local Budget Spending on Social Care Services 2020, UNDP, UN, Swiss Agency of Development.
 
44.
Monitor Magazine. (2017 of 11 September). Të papërgatitur për të moshuarit (Unprepared for elderly), https://www.monitor.al/te-pape....
 
45.
MRiPS. (2021). Program „Centra opiekuńczo-mieszkalne”, https://www.gov.pl/web/rodzina....
 
46.
MRiPS. (2022, 4 November). Informacja o sytuacji osób starszych w Polsce za 2021 r. https://www.gov.pl/web/rodzina....
 
47.
MRiPS. (2023 b). Programy i projekty. https://www.gov.pl/web/rodzina....
 
48.
MRiPS. (2023 a). Statystyki pomocy społecznej, https://www.gov.pl/web/rodzina....
 
49.
OECD. (2023 a). Long-Term Care Resources and Utilisation: Beds in residential long-term care facilities per 1000 population aged 65 years old and over, https://stats.oecd.org/Index.a....
 
50.
Plani Kombetar I Veprimit për Moshën e Tretë (National and Action Plan for Elderly (2020-2024).
 
51.
Poni, M. (2022). Studia Policy Reform in Albania Stuck in Transition. Studia Universitatis Babes-Bolyai – Sociologia. 1 (67).85-100. DOI: https://doi.org/10.2478/subbs-....
 
52.
Rosset, E.(1967), Ludzie starzy. Studium demograficzne, PWE, Warszawa.
 
53.
Tessier, L., De Wulf, N., Momose, Y. (2022). Long-term care in the context of population ageing: a rights-based approach to universal coverage, ILO Working Paper 82 (Geneva, ILO).
 
54.
United Nations. (1999). Pricipals for older persons. https://www.un.org/development....
 
55.
United Nations. (2019). World Population Prospects 2019. U. N. Dep. Econ. Soc. Aff. Popul. Dyn. https://population. un.org/wpp/.
 
56.
United Nations. (2023a). World Urbanization Prospects, https://population.un.org/wup/....
 
57.
United Nations. (2023 b). Data Portal. Population Division. https://population.un.org/data....
 
58.
Van de Kaa, D. (1987), Europe’s second demographic transition revised. Population Bulletin.42(1).1-59.
 
59.
Wilmowska - Pietruszyńska, A., Putz, J., (2009). Ubezpieczenie pielęgnacyjne jako propozycja rozwiązań systemowych potrzeb osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Postępy Nauk Medycznych. 4. 264–267.
 
60.
Wróblewska, W. (2009). Teoria przejścia epidemiologicznego oraz fakty na przełomie wieków w Polsce. Studia demograficzne.1(155), 110-159.
 
61.
Wysocki, M. J., Miller, M. (2003). Paradygmat Lalonde’a. Światowa Orgnaizacja Zdrowia i nowe zdrowie publiczne. Przegląd Epidemiologiczny.57(3).505-512.
 
62.
Ymeraj, A. (2018). Social Work as The Safety Net of the Albanian Society in Transition. Prizren Social Science Journal. 2 (3). 32-38. https://scholar.google.com/cit....
 
63.
Ziębicka, D. M., Marcinowicz, L. (2015). Pielęgniarska opieka długoterminowa domowa. Family Medicine & Primary Care Review. 17(3). 232–236.
 
64.
Ziębińska, B.(2022). Pomoc społeczna w starzejącym się społeczeństwie. Zeszyty Naukowe KUL 65, 4 (260). DOI: 10.31743/znkul. 14453.39-61.
 
65.
Akty prawne.
 
66.
Law 121/2016 Për kujdesin shoqëror në Republikën e Shqipërisë (Law on social care in the Republic of Albania) http://differentandequal.org/w....
 
67.
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej Społecznej z dnia 23 sierpnia 2012 r.w sprawie domów pomocy społecznej (Dziennik Ustaw 2018, poz. 734).
 
68.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu świadczeń pielęgnacyjnych i opiekuńczych w ramach opieki długoterminowej (Dziennik Ustaw 2021, poz.965). https://isap.sejm.gov.pl/isap.....
 
69.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 4 maja 2023 r. w sprawie kierowania do zakładów opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych (Dziennik Ustaw 2022, poz.1755). https://eli.gov.pl/eli/DU/2022....
 
70.
Uchwała nr 161 Rady Ministrów z dnia 26 października 2018 r. w sprawie przyjęcia dokumentu Polityka społeczna wobec osób starszych 2030. Bezpieczeństwo – Uczestnictwo – Solidarność. http://www.monitorpolski.gov.p....
 
71.
Uchwała nr 135 Rady Ministrów z dnia 15 czerwca 2022 r. w sprawie przyjęcia polityki publicznej pod nazwą Strategia rozwoju usług społecznych, polityka publiczna do roku 2030 (z perspektywą do 2035 r.). (Monitor Polski Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej, Poz. 767) https://eli.gov.pl/eli/MP/2022....
 
72.
Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dziennik Ustaw 2022, poz.1327, 1265). https://lexlege.pl/ustawa-o-dz....
 
73.
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dziennik Ustaw 2004 nr 210, poz. 2135). https://isap.sejm.gov.pl/isap.....
 
74.
Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. (Dziennik Ustaw 2004 nr 64, poz. 593). https://isap.sejm.gov.pl/isap.....
 
ISSN:1640-1808
Journals System - logo
Scroll to top